فتق ديسك مهره كمر

فتق ديسك كمری

انحنای كمر از 5 مهره كمری تشكيل شده است. بين هر مهره، صفحه غضروفی به نام ديسك قرار گرفته است. هر ديسك از يك لايه خارجی يه نام فيبرهای حلقوی و هسته مركزی ‍‍ژل مانندكه قسمت اعظم آن را آب تشكيل داده، ساخته شده است. زمانی كه بيرون زدگی ديسك يا فتق ديسك رخ می دهد، ديسك ممكن است به طناب نخاعی و يا اعصاب ستون فقرات فشار آورد. در فتق ديسك، لايه خارجی ديسك برآمده و يا پاره می شود و مايع و مواد هسته مركزی بيرون می ريزند. ديسك ناسالم مايع خود را از دست می دهد و حالت اسفنجی و انعطاف پذيری آن كاهش می يابد.

دیسك سالم                                   فتق دیسك

 

فتق دیسك به دلایل زیر ممكن است ایجاد شود:

• تخریب دیسك ناشی از افزایش سن: در افراد جوان دیسك دارای محتوای زیادی مایع است و هرچه سن افزایش می یابد، دیسك كم كم آب خود را از دست می دهد و حالت اسفنجی ندارد.
• ضربه و یا آسیب به ستون فقرات. ضربات و لودهای وارده به ستون فقرات سبب پارگی لایه خارجی و فتق دیسك می گردد.

بعضی از عوامل خطر برای فتق دیسك عبارتند از:

• جنسیت: مردان نسبت به خانم ها در گروه سنی 35 تا 50 سال بیش تر به این بیماری مبتلا می شوند.
• برداشتن اجسام به طور ناصحیح: زمانی كه از عضلات كمری و ستون فقرات بیش تر از عضلات پا ها برای یرداشتن اجسام سنگین كمك می گیرید و یا حین بلند كردن اجسام چرخشی در ستون فقرات ایجاد شود، مهره های كمر بیش تر مستعد فتق دیسك می باشند.
• چاقی : داشتن اضافه وزن دیسك های پایینی كمر را در معرض آسیب بیش تری قرار می دهد.
• انجام فعالیت های مكرر با نیروهای زیاد: خیلی از مشاغل كه نیاز به بلندكردن اجسام، كشیدن و نیز خم كردن های مداوم كمر دارند، افراد را بیش تر در معرض آسیب قرار می دهد.
• وضعیت نشتن طولانی مدت: نشستن های طولانی مدت و یا رانندگی مسافت های زیاد، فشار بسیاری را بر مهره های كمری وارد می كند.
• سبك زندگی ساكن: ورزش منظم برای جلوگیری بسیاری از مشكلات پزشكی از جمله فتق دیسك پیشنهاد می گردد.
• سیگار كشیدن: بیان شده است سیگار كشیدن میزان مصرف اكسیژن توسط دیسك را كاهش و سرعت تخریب دیسك را افزایش می دهد.

علائم و نشانه های فتق دیسك كمر:

علائم فتق دیسك گمر می تواند از درد پشت، باسن تا بی حسی و ضعف پاها باشد. در خیلی از افراد، درد در طی چندین هفته فروكش می كند. اما علی رغم حتی مدت زمان كوتاه درگیری، درد می تواند شدید باشد و فرد را از انجام فعالیت های ساده روزانه باز دارد. درد دیسك معمولا بدون هیچ دلیل واضحی اتفاق می افتد. از علایم شایع فتق دیسك می توان به موارد زیر اشاره نمود.

• درد سیاتیك: فشار وارده بر یك یا چندین عصب سبب درد، سوزش، گزگز و بی حسی در باسن و پاها و حتی انگشتان پا می شود.
• درد قسمت تحتانی پشت
• درد یك یا هر دو پا: درد در پاها عموما بدتر از درد پشت، فرد مبتلا به فتق دیسك را اذیت می كند.
• علائم عصبی: بی حسی، احساس سوزن سوزن شدن، ضعف عضلانی و گز گز در اندام تحتانی
• تشدید درد با حركات: عموما درد با ایستادن یا نشستن های طولانی مدت بیش تر می شود. گاهی حتی با یك سرفه یا عطسه و حركات ناگهانی درد تشدید می شود.
• ضعف غضلات اندام تحتانی در یك یا هر دو پا
• از بین رفتن رفلكس های یك یا هر دو پا

نكته مهم: اگر شما ضعف و بی حسی در پاها داشته و اختیار ادرار و مثانه خود را از دست داده اید باید به صورت اورژانسی تحت درمان قرار بگیرید.

درمان های فتق دیسك:

درمان فتق دیسك بسته به شدت علایم دارد. و نیز به این بستگی دارد كه آیا درد در حال بهبودی هست و یا بدتر شدهن است؟. درمان ها شامل درمان محافظتی تا جراحی می باشد.

مشاهده بیرون زدگی دیسك در MRI

1. معاینه و انتظار: در مواردی كه درد قابل تحمل است و علایم در حال بهبودی می باشند، عموما درمان خاصی را نیاز ندارند.
2. استراحت: مواردی كه درد خیلی شدید است ممكن است نیاز شود چندین روز استراحت مطلق باشید و یا پزشك توصیه میكند كه سطح فعالیت های خود را محدود نمایید.
3. درمان داروئی: داروهای مسكن و ضد التهابی می تواند در كاهش درد موثر باشد.
4. فیزیوتراپی: تمرینات خاص ورزشی می تواند عضلات پشت و شكم را تقویت نموده و در كاهش درد موثر است.
5. تزریق استروئید: برای درد های خیلی شدید تزریق استروئید جهت كاهش درد انجام می پذیرد.
6. كمربند یا كرست های كمری: كرست كمری ستون فقرات را با انتقال وزن به لگن حمایت می نماید. همچنین حركات اضافی خم و صاف شدن كمر را محدود نموده و درد را كاهش می دهد. بسته به شدت علائم و نظر پزشك نوع نرم یا سخت كرست كمری قابل استفاده است.

كرست كمری

در بسیاری از افرادی كه فتق دیسك دارند، علائم كم كم طی چندین هته بهبود می یابد. معمولا افراد تا 3 الی 4 ماه بهبود می یابند.

7. درمان جراحی:  بسیاری از افراد مبتلا به فتق دیسك كمری نیاز به جراحی ندارند ولی در مواردی كه علائم بسیار شدید است و احتمال آسیب نخاع و علایم عصبی وجود دارد، طبق نظر پزشك جراحی اولویت دارد.