آرتروز زانو - قسمت اول

مفصل زانو بزرگترین مفصل بدن بوده و از جمله مفاصلی است كه تحمل وزن را بر عهده دارد. از انتهای تحتانی استخوان ران (فمور) و انتهای فوقانی استخوان ساق (تیبیا) تشكیل می گردد. استخوان كشكك (پاتلا) نیز به عنوان یك استخوان سزاموئید در میان تاندون عضله چهار سررانی، بر روی مفصل زانو قرار دارد.

نظر به نیاز به استحكام مفصل زانو در طی حركات روزمره، رباط های متقاطع قدامی A.C.L، متقاطع خلفی P.C.L، رباط طرفی داخلی M.C.L و رباط های طرفی خارجی L.C.L در حول مفصل زانو تعبیه گردیده‌اند و هریك به نحوی در راستای معینی در استحكام مفصل زانو نقش فعال دارند.

استئوآرتریت (آرتروز) مفصل زانو

تخریب یا فرسایش تدریجی غضروف مفاصل متحرك، بویژه مفاصلی كه تحمل كننده وزن هستند، تعریفی جهت آرتروز میباشد. آرتروز زانو از شایع ترین آرتروزهای مفاصل در بدن انسان می باشد .

علائم موثر بر آرتروز زانو

اشاره صرف فقط به یك عامل مسبب جهت آرتروز زانو، منطقی نیست و به عبارت دیگر مجموعه ای از عوامل به قوت و ضعف، می توانند از عوامل ایجاد آرتروز زانو باشند كه دراین مقاله به آن اشاره می كنیم.

وزن :

از مهمترین عوامل تسریع در شروع آرتروز زانو می باشد. در یك محاسبه ساده هر فرد می تواند با انجام یك تقسیم (تقسیم وزن بر مجذور قد(، به یك عدد برسد كه به آن BMI(body mass index) می‌گویند. چنانچه BMI فرد بین 20 تا 25 باشد، فرد دارای وزن مناسب با قد خود می باشد و چنانچه جواب این تقسیم فراتر از عدد 25 باشد ، فرد دارای اضافه وزن و جواب بالاتر از 30 نشان دهنده چاقی بوده و خطرات متعددی را معطوف به فرد مورد نظر مینماید كه از جمله تسریع روند آرتروز می باشد .

 سن :

اصولاً افزایش سن باعث تخریب و تحلیل تدریجی غضروف مفصلی و سایر تغییرات نظیر ایجاد استئوفیت های استخوانی، كاهش فاصله مفصلی و ... می گردد. البته به قولی، آرتروز یا فرسایش تدریجی مفاصل متحرك تحمل كننده وزن سرنوشت محتوم انسان می باشد و نباید از آن واهمه داشت و لازم است با تمامی توان با آن مبارزه كرد تا در دوران پیری با ناتوانائی های مطلق مواجه نگردیم.

می توان اینگونه نیز قضیه را مطرح نمود كه در هر حال، آرتروز در بخشی از زندگی آدمی به سراغش خواهد آمد ، اما آرتروزی خوب است كه با سن شناسنامه ای ما قرابت و تناسب داشته باشد و حتی در بررسی كلیشه های رادیوگرافی مفصل زانو ، به گونه ایی آن كلیشه عكس از سوی متخصص مربوطه تفسیر گردد كه دال بر جوانتر بودن مفصل از سن شناسنامه ایی ما باشد. پس با رعایت مجموعه ایی از عوامل كه بعدها در این مكتوب به آن اشاره خواهد شد می توانیم از مفاصل خود محافظت نمائیم.

سایر عوامل تسریع یا تشدید كننده آرتروز زانو:

علاوه بر وزن و سن، می توان به شغل، تغذیه، سبك زندگی، زمینه های ژنتیكی و داشتن بیماری هایی كه مستلزم استفاده از داروهای خاص می باشد؛ را نام برد. همانگونه كه اشاره شد، هیچ یك از موارد فوق الذكر، به مثابه یك قاعده لایتغیر نباید دید ، بلكه مجموعه ایی از عوامل را باید مد نظر قرار داد.

به همین سیاق، در درمان نیز صرفاً اشاره به یك عامل كافی نیست و مجموعه ایی از درمان ها می تواند منجر به كاهش درد، توقف یا كند شدن روند تخریب مفصل شود. مثلا مصرف دارو در یك فرد سنگین وزن، حتماً باید با توصیه جدی مبنی بر كاهش وزن همراه گردد تا نتیجه مطلوب حاصل گردد و یا فیزیوتراپی حتماً باید با توصیه انجام ورزش های تقویتی عضلات عمل كننده بر روی مفصل زانو ، همراه گردد تا درمان موفیت آمیز باشد.